1. Chương trình Dân số - Kế hoạch hoá gia đình
1961 – Khởi đầu chính thức
• 26/12/1961: Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định 216/CP thành lập Ban Chỉ đạo hướng dẫn sinh đẻ có kế hoạch trực thuộc Bộ Y tế → văn bản pháp lý đầu tiên về KHHGĐ. Chương trình đã tiến hành một cuộc vận động khuyến khích các cặp vợ chồng thực hiện sinh đẻ kế hoạch. Tuy nhiên, trong giai đoạn này quy mô gia đình giảm chậm.1971 – 1983
Năm 1971 chương trình dân số được chuyển giao sang Ủy ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em đảm trách cuộc vận động và các dịch vụ đặt vòng tránh thai thông qua mạng lưới các Trung tâm Chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em/KHHGĐ. Năm 1974, Ủy ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em giải thể và chương trình được giao lại cho Bộ Y tế.1984 – 1988
Năm 1984, Ủy ban Quốc gia DS-KHHGĐ được thành lập nằm trong Vụ Điều trị của Bộ Y tế. Ủy ban là cơ quan xây dựng chính sách còn các dịch vụ KHHGĐ tiếp tục được cung cấp qua mạng lưới khám chữa bệnh của Bộ Y tế.1989 – 2007
• Năm 1989, Ủy ban Quốc gia DS-KHHGĐ tách khỏi Bộ Y tế. Từ thời điểm này, công tác DS-KHHGĐ được tăng cường cả nguồn nhân lực và tài chính, các dịch vụ KHHGĐ được mở rộng hơn. Từ năm 1991, Ủy ban Quốc gia DS-KHHGĐ là cơ quan thuộc Chính phủ do một Bộ trưởng, là thành viên của Chính phủ làm Chủ nhiệm. Sau Hội nghị TW lần thứ 4 Ban chấp hành TW Đảng khóa VI, chính sách DS-KHHGĐ đã được ban hành, đã đưa ra mục tiêu và giải pháp thực hiện công tác DS-KHHGĐ tới năm 2015; kèm theo đó Nghị định 42/CP ngày 21/6/1993 của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy và lề lối làm việc của Ủy ban Quốc gia DS-KHHGĐ và Chiến lược DS-KHHGĐ đến năm 2000 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã tạo tiền đề cho việc hoạch định các chương trình mục tiêu DS-KHHGĐ nhằm hạn chế sự gia tăng dân số và xây dựng quy mô gia đình nhỏ. Ủy ban tách khỏi Bộ Y tế •• 1991: Trở thành cơ quan thuộc Chính phủ do Bộ trưởng - Chủ nhiệm đứng đầu (Nghị định 42/CP 21/6/1993)
• Tổ chức Liên hợp quốc đã trao giải thưởng Dân số năm 1999 cho Việt Nam, đây là giải thưởng hàng năm được trao cho 1 cá nhân và 1 tổ chức có đóng góp lớn vào việc làm tăng nhận thức về những vấn đề dân số. Lễ trao giải thưởng được tổ chức vào ngày 9/6/1999 tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York. Bộ trưởng Trần Thị Trung Chiến đã dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam đi nhận giải thưởng. Khi trao giải thưởng cho Việt Nam, Tổng thư ký Liên hợp quốc, Ngài Kofi Annan đã khẳng định: “Những kết quả mà Việt Nam đạt được trên lĩnh vực dân số không những thúc đẩy các chương trình kinh tế - xã hội của Việt Nam, mà còn góp phần giải quyết những khó khăn mang tính toàn cầu hiện nay là tìm biện pháp giảm tốc độ tăng dân số trên phạm vi toàn thế giới”.
2. Công tác Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em
Thời kỳ trước 1960: Mặc dù đây là thời kỳ Đảng và Nhà nước ta vẫn phải tập trung vào nhiệm vụ đánh đuổi thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và bù nhìn tay sai nhưng việc chăm lo bồi dưỡng thế hệ trẻ vẫn được Đảng và Bác Hồ quan tâm đặc biệt, coi đây là lực lượng cách mạng tham gia đóng góp tích cực vào kháng chiến cứu nước, xây dựng hậu phương, căn cứ địa cách mạng. Trên tinh thần đó và hưởng ứng Quyết định của Hội liên hiệp phụ nữ quốc tế (2/1951) về việc đẩy mạnh phong trào bảo vệ nhi đồng, Hội liên hiệp phụ nữ và Đoàn thanh niên chịu trách nhiệm tổ chức một Ủy ban bảo vệ nhi đồng Việt Nam do đó đến cuối năm 1951 Ủy ban được thành lập tại chiến khu Việt Bắc.
Thời kỳ 1961 – 1989: Ngày 19/3/1960, Ban Bí thư TW Đảng (khóa II) ra Chỉ thị số 197-CT/TW về công tác thiếu niên nhi đồng, Chỉ thị nêu rõ “Cần có một cơ quan chuyên trách về công tác giáo dục thiếu niên, nhi đồng một cách toàn diện”. Vì vậy Ban Bí thư quyết định thành lập Ủy ban thiếu niên nhi đồng từ Trung ương đến cấp huyện và đến ngày 2/5/1961 Bộ Nội vụ ban hành quyết định này.
Đất nước thống nhất, hệ thống Ủy ban Thiếu niên nhi đồng ở các tỉnh, thành phố phía Nam nhanh chóng được thành lập, khởi đầu từ thành phố Hồ Chí Minh nhằm quy tụ mọi tổ chức, lực lượng xã hội, thống nhất sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em ở cả 4 cấp TW, tỉnh, huyện, xã. Các tổ chức quốc tế như UNICEF, FAO, PAM bắt đầu viện trợ cho các chương trình phòng chống suy dinh dưỡng, tiêm chủng mở rộng, nước sạch nông thôn). Nhà nước ban hành Pháp lệnh Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Thời kỳ 1990 đến tháng 8/2002: Ngày 12/9/1991, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã ký quyết định số 329/CT về việc đổi tên Ủy ban Thiếu niên nhi đồng Việt Nam thành Ủy ban Bảo vệ và chăm sóc trẻ em Việt Nam từ TW đến cơ sở. Quốc hội khóa IX đã phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu Chính phủ mới, trong đó hình thành cơ quan mới trực thuộc Chính phủ để quản lý nhà nước về vấn đề trẻ em. Tổ chức hoạt động của sự nghiệp bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em trong giai đoạn này chịu sự chi phối của các điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội của thời kỳ cả nước tiếp tục thực hiện công cuộc đổi mới của Đại hội Đảng lần thứ VI và Đường lối của Đại hội Đảng lần thứ VII; là thời kỳ cả thế giới thực hiện Công ước Quốc tế về quyền trẻ em của Liên hợp quốc.
Bác Hồ với các cháu thiếu niên, nhi đồng
3. Giai đoạn hợp nhất 2002-2007
Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa 11 ngày 5/8/2002 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Nghị quyết số 02/2002/QH11 về việc thành lập Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em trên cơ sở hợp nhất của 2 Ủy ban Quốc gia Dân số - Kế hoạch hoá gia đình và Ủy ban Bảo vệ và chăm sóc trẻ em Việt Nam, đánh dấu một bước phát triển trong việc hoàn thiện bộ máy tổ chức thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước về DS,GĐ&TE.4. Từ năm 2007 đến nay – Cuộc chuyển giao lớn nhất
• 31/7/2007: Nghị quyết 01/2007/QH12 giải thể Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em • 08/8/2007: Quyết định 1001/QĐ-TTg chuyển giao nguyên trạng: → Dân số → Bộ Y tế (18 đơn vị) → Gia đình → Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch → Trẻ em → Bộ Lao động - Thương binh và Xã hộiSau 2007, công tác dân số trải qua các giai đoạn tinh gọn:
• 2008–2022: Tổng cục Dân số - KHHGĐ (Nghị định 188/2007/NĐ-CP ngày 27/12/2007) • Từ 2023 đến nay: Cục Dân số (Nghị định 95/2022/NĐ-CP ngày 15/11/2022, hiệu lực 01/01/2023; Quyết định 3919/QĐ-BYT ngày 23/10/2023) • 2025: Nghị định 42/2025/NĐ-CP ngày 28/02/2025 xác nhận Cục Dân số vẫn trực thuộc Bộ Y tế và quản lý toàn diện lĩnh vực dân số.
Tháp dân số Việt Nam – đã bước vào giai đoạn già hóa dân số
KẾT LUẬN
Hơn 63 năm qua, dù bộ máy thay đổi nhiều lần (Ban Chỉ đạo → Ủy ban Quốc gia → Ủy ban ngang Bộ → chia 3 Bộ → Cục Dân số), mục tiêu vẫn không đổi: “Gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh phúc – Trẻ em được bảo vệ toàn diện – Dân số có chất lượng cao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” ❤️ Xin tri ân các thế hệ cán bộ dân số - gia đình - trẻ em đã cống hiến thầm lặng cho đất nước! ❤️
0 nhận xét:
Post a Comment